Na terenie Nadleśnictwa Okonek jest wyjątkowy obiekt, który wiąże się z ludzkim cierpieniem. To teren po niemieckim obozie jenieckim Barkenbrügge, położonym w pobliżu nieistniejącej już miejscowości Barkniewko. Na naszej stronie jest streszczona historia tego miejsca:

https://okonek.pila.lasy.gov.pl/historia-obozu-jenieckiego#.X5qvX1BCeUk

Jednak niewiele wiadomo o ważnym elemencie infrastruktury obozowej, a mianowicie o niemieckim cmentarzu jenieckim.

Od dłuższego czasu Nadleśnictwo Okonek, jako podmiot zarządzający terenem oraz świadomy znaczenia tego miejsca, próbuje określić lokalizację cmentarza.

Pierwszym krokiem była analiza materiałów archiwalnych. Tu, dzięki Instytutowi Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, można było odnaleźć informacje będące w archiwach, związane z lustracjami tego terenu, ekshumacjami jeńców oraz zeznaniami świadków tamtych wydarzeń. Udało się ustalić orientacyjną lokalizację cmentarza, która opiera się jedynie na opisie miejsca z dużym marginesem błędu.

W trakcie przygotowania uroczystości w 2019 r. wspólnie z IPN Oddział w Poznaniu, upamiętniającej osoby pomordowane i zamęczone w tym miejscu odkryto, że ze zdjęcia (wykonanego w latach 40-tych XX w.) używanego na potrzeby tego wydarzenia, można odczytać potencjalną lokalizację cmentarza. Niemniej na tej fotografii, która jest umieszczona na tablicy informacyjnej przy pomniku, można jedynie domniemywać dwóch lokalizacji.

Podjęliśmy również próby ustalenia miejsca cmentarza za pomocą nowoczesnych technik, a mianowicie rozważaliśmy użycie georadaru, czy też badań magnetometrycznych. W przypadku pierwszej techniki ukształtowanie terenu uniemożliwia, może nie tyle przeprowadzenie takiego badań, co uzyskanie wiarygodnych wyników. Natomiast druga technika nie jest możliwa do wykorzystania, ze względu na użytkowanie powojenne tych terenów. Liczne pozostałości po ćwiczeniach wojskowych w postać metalowych odłamków zaburzają odczyty.

W ramach poszukiwań cmentarza analizowaliśmy również dostępne mapy. Były to mapy archiwalne, topograficzne czy też zobrazowania numerycznego modelu terenu powstałego w wyniku skaningu laserowego.

Wszystkie wyżej opisane czynności prowadzą do wyciągnięcia pewnych wniosków. Niestety ogromnym utrudnieniem jest to, że był to poligon wojskowy i hipotetyczne miejsce cmentarza jenieckiego znajduje się w terenie, gdzie były prowadzone intensywne ćwiczenia wojskowe. Jednocześnie należy pamiętać, że w latach 50-tych prowadzono tam ekshumacje, które doprowadziły do odnalezienia szczątków blisko 3 tysięcy żołnierzy. Wszystkie te działania spowodowały, że ukształtowanie terenu zostało całkowicie zmienione.

Niemniej nie zaprzestaniemy działań w celu precyzyjnego określenia lokalizacji cmentarza jenieckiego i jesteśmy pewni, że to tylko kwestia czasu, gdy dowiemy się prawdy. Warto to uczynić, by właściwie zadbać o pamięć pomordowanych i zamęczonych w niemieckim obozie jenieckim Barkenbrügge !